Muğla Menteşe'nin Bayır Mahallesi ile Yatağan'ın Deştin Mahallesi arasında kızılçam ormanlarının tam ortasına hançer gibi saplanan, insan sağlığına ve çevreye vereceği zararlar bilimsel olarak kanıtlanan çimento fabrikasına karşı yöre halkı ayaklanmıştı. Aralık 2021’de inşaatına başlanan Muğla Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye ait Entegre Çimento Fabrikası ve Hammadde Ocakları Projesi'ne karşı, halkın sağlığı, geleceği, tarımsal üretimine zarar vereceği gerekçesiyle, ruhsat ve plan iptali davaları açılmıştı. Çimento fabrikasına karşı, Deştin köylüleri yaklaşık 2 yıldır kararlı bir mücadele sürdürüyordu. Deştin köylüleri ve çevreciler, çevre bakanlığından “ÇED olumlu” kararı almış iki raporu açtıkları davalarla iptal ettirmişti.
BELEDİYELER İMAR PLANLARINI İPTAL ETMİŞTİ
Süreçte, 13 Şubat 2025 tarihinde Muğla Büyükşehir Belediye Meclisi Başkanı Ahmet Aras başkanlığında, 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı iptal edilmişti. Daha sonra 3 Haziran 2025 tarihinde ise Menteşe Belediye Meclisi Başkanı Gonca Köksal Aras yönetiminde Menteşe sınırları içindeki 1/1000 ölçekli uygulama imar planı iptal edilmişti.
Yatağan Belediye Başkanı Mesut Günay başkanlığında gerçekleştirilen meclis toplantısında, Yatağan sınırları içindeki 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptali kararlaştırılarak, entegre çimento fabrikası amaçlı imar planlarının tamamı iptal edilmiş oldu.
Kızılçam ormanlarının tam ortasına hançer gibi saplanan ve çevreye ve insan sağlığına vereceği zararlar bilimsel olarak kanıtlanan çimento fabrikasının, 1/5000 ölçekli imar planlarının iptali, Muğla Büyükşehir Belediye Meclisinin Mayıs ayı Meclis Toplantısında kesinleşmişti. Muğla 4. İdare Mahkemesi, Muğla Büyükşehir’in iptal ettiği planlara karşı, firma tarafından açılan davada yürütmeyi durdurma istemlerini reddetti.
DANIŞTAY ÇED’İ KESİN OLARAK İPTAL ETMİŞTİ
Çimento fabrikasına verilen Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu kararı, Muğla 2. İdare Mahkemesi tarafından 7 Eylül 2023 tarihinde iptal edilmişti. Menteşe Belediyesi de 18 Eylül 2023 tarihinde ÇED olumlu kararının iptalinin ardından fabrikanın inşaatını mühürlemişti. Projeye verilen yapı ruhsatları ise iptal edilmişti. Danıştay 4. Dairesi, 11 Ocak 2024’te ise ÇED olumlu kararının iptalinin geçerli olduğuna, oybirliğiyle karar vermişti.
VALİLİK, MUĞLA BÜYÜKŞEHİR'E DAVA AÇMIŞTI
Muğla Valiliğinin, çimento fabrikasının imar planlarını iptal eden Muğla Büyükşehir Belediyesine kararın yürütmesinin durdurulması için 22 Nisan’da mahkemeye başvurmuştu.
BAKANLIK YENİDEN ÇED OLUMLU KARARI VERDİ
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 3 Temmuz 22025 tarihinde “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) olumlu” kararı verildi.
MAHKEME OY BİRLİĞİYLE REDDETTİ
Çimento fabrikası yetkilileri, Muğla Büyükşehir Belediyesi Meclis kararının davalı belediyenin imar planı iptal etme yetkisinin bulunmadığını, kesinleşmiş mahkeme kararlarına aykırı işlem tesis edildiği, meclis kararının usulüne uygun olarak alınmadığı ileri sürülerek, imar planı iptali ve yürütmesinin durdurulması istedi. Karar veren Muğla Nöbetçi İdare Mahkemesince, dava dosyası incelenerek yürütmenin durdurulması istemi hakkında işin gereği görüşüldü. Türk Milleti adına verilen kararda, Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilecekleri düzenlemesine yer verildi.
Dosyanın incelenmesinden sonra mahkeme, 5 Ağustos'ta çimento fabrikasının yürütmenin durdurulması isteminin reddine oybirliğiyle karar verdi.
